Czym jest opieka naprzemienna nad dzieckiem?
Na czym polega opieka naprzemienna?
Warto się dowiedzieć czym jest i na czym polega opieka naprzemienna nad dzieckiem, jakie są zalety i wady sprawowania pieczy naprzemiennej i jakie niesie za sobą konsekwencje, chociażby w zakresie władzy rodzicielskiej nad dzieckiem i alimentów na dziecko.
Opieka naprzemienna polega na sprawowaniu przez ojca i matkę opieki nad dzieckiem zamiennie w takich samych okresach czasowych, najczęściej tydzień na tydzień.
Z tego artykułu dowiesz się:
- czym jest i na czym polega opieka naprzemienna nad dzieckiem ?
- w jakiej sytuacji ojciec lub matka ma szansę na opiekę naprzemienną nad dzieckiem ?
- jak ustalić opiekę naprzemienną nad dzieckiem ?
- od jakiego wieku dziecka możliwa jest opieka naprzemienna ?
- czy przy opiece naprzemiennej zasądzane są alimenty?
- czy po rozwodzie można zmienić sposób sprawowania opieki nad dzieckiem z naprzemiennej na ustalenie innych kontaktów rodzica z dzieckiem?
W praktyce zawodowej coraz częściej mam do czynienia z przypadkami ustalania przez Sąd w wyroku rozwodowym opieki naprzemiennej nad dzieckiem. Przypomnę, że w wyroku rozwodowym Sąd ma obowiązek uregulowania sposobu wykonywania przez rodziców władzy rodzicielskiej nad małoletnim dzieckiem oraz ustalenia kontaktów z ojca lub matki z dzieckiem po rozwodzie, a także alimentów, sposobu, w jaki rodzice będą ponosili koszty utrzymania dziecka ( więcej na ten temat w artykule: elementy wyroku rozwodowego).
Jeśli małżonkowie są w stanie się porozumieć, zamieszkują w niedalekiej odległości oraz będzie to zgodne z wolą dziecka, Sąd może ustalić opiekę naprzemienną nad dzieckiem po rozwodzie.
Na czym polega opieka naprzemienna nad dzieckiem ?
Opieka naprzemienna polega na sprawowaniu przez ojca i matkę opieki nad dzieckiem zamiennie w takich samych okresach czasowych, najczęściej tydzień na tydzień.
Przykładowo: dziecko znajduje się pod opieką matki w każdy parzysty tydzień roku, a pod opieką ojca pozostaje w każdym nieparzystym tygodniu roku. To oznacza, że co tydzień zmienia się miejsce zamieszkania dziecka.
Istotą opieki naprzemiennej jest równe zaangażowanie rodziców w codzienne funkcjonowanie dziecka, w każdej sferze życia, w tym w edukacji, zdrowiu, itp., które ma na celu umacnianie więzi dziecka z każdym z rodziców.
Kiedy ojciec lub matka może uzyskać opiekę naprzemienną nad dzieckiem?
Opieka naprzemienna jest orzekana w sytuacji, gdy Sąd rozwodowy dojdzie do przekonania, że rozwodzący się małżonkowie są w stanie współdziałać w zakresie wszystkich spraw dziecka, mieszkają w niedalekiej odległości, a taki system opieki będzie najlepszym rozwiązaniem dla dobra dziecka oraz jest zgodny z wolą dziecka.
Warto wskazać, że A. Gójska w „Władza rodzicielska i kontakty z dzieckiem”, pod red. J. Ignaczewskiego, Warszawa 2010, str. 431 podsumowuje: „Aby opieka naprzemienna mogła stać się korzystnym rozwiązaniem, spełnione muszą być szczególne warunki. Wymaga zatem:
- poprawnej i bezkonfliktowej relacji między rodzicami, a więc w każdej sytuacji stawiania potrzeb dziecka na pierwszym miejscu w stosunku do ewentualnych personalnych animozji między rodzicami;
- zostawienia za sobą przez rozwodzących się rodziców przeszłości;
- samokontroli każdego z rodziców w zakresie negatywnych emocji wobec siebie, by nie wciągać dziecka w ich konflikt;
- dobrej komunikacji na temat dziecka i w obecności dziecka;
- niezbędna jest także bardzo sprawna organizacja: precyzyjny i przewidywalny plan zapewniający jednak łatwą reorganizację w przypadku potrzeby modyfikacji;
- systematyczne i zrównoważone monitorowanie postępów szkolnych przez oboje rodziców;
- dowożenie dziecka na zajęcia szkolne i pozaszkolne;
- nie bez znaczenia jest również sytuacja finansowa rodziny, jako że opieka naprzemienna oznacza utrzymywanie dwóch domów, w których pełnoprawnym mieszkańcem jest dziecko (pokój dziecka, podwójny „komplet” rzeczy codziennego użytku dla dziecka)”.
Te elementy Sąd rozwodowy bierze pod uwagę przy rozważaniu orzeczenia opieki naprzemiennej nad dzieckiem. Co istotne, największą szansę na opiekę naprzemienną, rozwodzący się małżonkowie mają wtedy, gdy złożą zgodny wniosek w tym zakresie do Sądu rozwodowego.
Jeśli potrzebujesz porady prawnej lub chcesz powierzyć mi prowadzenie sprawy w Sądzie – umów się na spotkanie z w siedzibie Kancelarii Adwokackiej przy Al. Jana Pawła II 80 lokal 125 w Warszawie (biurowiec Babka Tower) dzwoniąc pod nr 697053659 lub mailowo na adres biuro@adwokat-stelmaszczyk.pl
Jak uzyskać opiekę naprzemienną nad dzieckiem ?
Najlepszym rozwiązaniem dla rozstających się rodziców, którzy chcą podzielić się naprzemiennie opieką nad dzieckiem jest przygotowanie porozumienia wychowawczego W tym porozumieniu rodzice ustalają wspólnie sytuację opiekuńczo-wychowawczą dziecka po rozstaniu. Porozumienie jest podpisywane przez rozwodzących się małżonków. Następnie, porozumienie powinno zostać wysłane do Sądu rozwodowego z pismem przewodnim, które powinno wskazywać jakie są żądania małżonków w sprawie, zgodnie z tym, co ustalili w ugodzie. W tej sytuacji, gdy Sąd uzna, że żądania małżonków są zgodne z dobrem dziecka, przeniesie te ustalenia do wyroku rozwodowego.
Od jakiego wieku dziecka jest możliwa opieka naprzemienna ?
Nie ma żadnego uregulowania prawnego w tym zakresie. To oznacza, że nie ma żadnej normy prawnej, która wskazywałaby od jakiego wieku dziecka, Sąd może orzec pieczę naprzemienną.
Jednakże, oczywistym jest, że ojciec nie ma szans na opiekę naprzemienną w sytuacji, w której matka karmi dziecko piersią. Dziecko powinno być na tyle samodzielne, że nie potrzebuje stałej obecności matki w życiu. Właśnie z tych powodów (nazywane są powodami rozwojowymi), w praktyce, opieka naprzemienna jest możliwa od 2-3 roku życia dziecka.
Czy przy opiece naprzemiennej Sąd orzeka alimenty?
Orzeczenie opieki naprzemiennej w wyroku rozwodowym nie oznacza automatycznie, że Sąd nie obciąży rodzica alimentami. Nie ma takiego przepisu, który automatycznie znosiłby alimenty w przypadku opieki naprzemiennej.
Gdy małżonkowie są zgodni co do sprawowania pieczy naprzemiennej po rozwodzie powinni podpisać porozumienie opiekuńczo-wychowawcze, na co zwracałam uwagę powyżej. W tym porozumieniu, powinien występować zapis, że strony będą partycypować w kosztach utrzymania dziecka w czasie, w którym będą sprawować nad dzieckiem bezpośrednią pieczę, a w zakresie zajęć dodatkowych, wyjazdów, itp. będą uczestniczyły w tych kosztach po równo.
W tej sytuacji, Sąd rozwodowy najczęściej w wyroku orzekającym rozwód obciąża kosztami utrzymania małoletniego dziecka (alimenty) oboje rodziców. W takiej sytuacji przy opiece naprzemiennej ani ojciec ani matka nie są zobowiązani do płacenia alimentów na dziecko do rąk drugiego rodzica.
W związku z tym, ważne jest odpowiednie przygotowanie porozumienia wychowawczego, bowiem ten dokument jest niezwykle ważny w sprawie o rozwód. Należy w sposób precyzyjny i fachowy przygotować treść planu wychowawczego. Więcej informacji na temat porozumienia wychowawczego znajdziesz w artykule: porozumienie wychowawcze w rozwodzie.
Czy po rozwodzie można zmienić kontakty z dzieckiem na opiekę naprzemienną ?
Czasem dopiero praktyka weryfikuje, czy rodzice są w stanie po rozwodzie sprawować opiekę na dzieckiem w systemie naprzemiennym. Nierzadko okazuje się, że dochodzi w tym zakresie do sporów między byłymi już małżonkami lub dziecko sygnalizuje, że nie chce dłużej funkcjonować w tym trybie, gdyż chce mieć jedno stałe miejsce zamieszkania i kontakty weekendowe z drugim rodzicem.
W tym przypadku, należy złożyć do Sądu Rejonowego wniosek o zmianę wyroku rozwodowego w zakresie władzy rodzicielskiej i kontaktów dziecka z rodzicami.
Sąd Rejonowy przeprowadzi postępowanie dowodowe w celu ustalenia jakie są potrzeby i wola dziecka w tej kwestii, kompetencje wychowawcze rodziców oraz więzi rodziców z dzieckiem. Często w tego typu sprawach Sąd decyduje się na dopuszczenie dowodu z opinii Opiniodawczego Zespołu Sądowych Specjalistów – w skład zespołu wchodzą biegli, najczęściej psycholog i pedagog, których zadaniem jest przeprowadzenie badania rodziny i na tej podstawie oraz po analizie akt, przygotowanie opinii dla Sądu.
Tym samym, orzeczenie opieki naprzemiennej w wyroku rozwodowym nie ma charakteru stałego, to znaczy w sytuacji, gdy ten system pieczy zawodzi, można wystąpić do Sądu o zmianę tej formy opieki.
Adwokat Edyta Gorczyńska-Melion
Zapraszam do śledzenia mojej aktywności w serwisie społecznościowym Instagram: adwokat_rozwodowy
Jeśli potrzebujesz porady prawnej lub chcesz powierzyć mi prowadzenie sprawy w Sądzie – umów się na spotkanie z w siedzibie Kancelarii Adwokackiej przy Al. Jana Pawła II 80 lokal 125 w Warszawie (biurowiec Babka Tower) dzwoniąc pod nr 697053659 lub mailowo na adres biuro@adwokat-stelmaszczyk.pl
