W kodeksie karnym nie znajdziemy osobnego rozdziału, zawierającego wyłącznie przestępstwa ścigane z oskarżenia prywatnego. Kodeks karny został podzielony na rozdziały według zakresu ochrony dobra, w które dane przestępstwa godzą.
Co zatem łączy te przestępstwa?
Przestępstwa z oskarżenia prywatnego posiadają charakterystyczny sposób ścigania ich sprawców.
Jeżeli dana osoba popełniła na Twoją szkodę przestępstwo wymienione na liście zamieszczonej poniżej, powinieneś po pierwsze sporządzić prywatny akt oskarżenia. Więcej na ten temat przeczytasz w artykule Jak sporządzić prywatny akt oskarżenia?
Dlaczego aktu oskarżenia nie sporządza prokurator?
Prokurator, kierując się wytycznymi kodeksu karnego, sporządza akty oskarżenia w przypadku popełnienia przestępstw ściganych z oskarżenia publicznego lub ściganych na wniosek. Przestępstwa z oskarżenia prywatnego są w świetle prawa czynami zabronionymi o mniejszej społecznej szkodliwości. Istotą postępowań prywatnoskargowych jest poczucie krzywdy, która wiąże się z indywidualnymi odczuciami danej osoby. Do zainicjowania wszczęcia takiego postępowania jest ponadto potrzebna wola pokrzywdzonego do ścigania sprawcy przestępstwa.
Ponadto, w postępowaniu w sprawach z oskarżenia prywatnego co do zasady nie występuje prokurator, Ty pełnisz rolę oskarżyciela. Więcej informacji na ten temat znajdziesz w artykule Udział prokuratora w sprawach z oskarżenia prywatnego.
W świetle kodeksu karnego do przestępstw ściganych z oskarżenia prywatnego zaliczamy:
- umyślne lekkie uszkodzenie ciała z art. 157 §1 k.k: „Kto powoduje naruszenie czynności narządu ciała lub rozstrój zdrowia, trwający nie dłużej niż 7 dni – podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności do lat 2.”
- nieumyślne lekkie uszkodzenie ciała z art. 157 §3 k.k: „Jeżeli sprawca czynu określonego w §1 lub §2 działa nieumyślnie – podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.” Przy przestępstwach lekkiego uszkodzenia ciała trzeba pamiętać, że ściganie ich następuje z oskarżenia prywatnego. Wyjątkiem od tego jest przypadek, w którym osobą pokrzywdzoną jest osoba najbliższa. W takim wypadku – zgodnie z art. 157 §4 k.k. – ścigania przestępstwa zarówno umyślnego jak i nieumyślnego lekkiego uszkodzenia ciała dokonują organy sprawiedliwości po złożeniu zawiadomienia przez osobę pokrzywdzoną. Dla przykładu – Twój brat uderzył się podczas kłótni. Nie stało Ci się nic poważnego, masz jedynie zasinione oko. Chcesz, aby brat poniósł odpowiedzialność za to, co zrobił. Z racji Twojego pokrewieństwa z napastnikiem wystarczy, że zawiadomisz o tym, co się wydarzyło w najbliższej jednostce Policji. Od momentu złożenia Twojego wniosku sprawę prowadzić będzie prokurator.
- zniesławienie z art. 212 k.k: §1: „Kto pomawia inną osobę, grupę osób, instytucję, osobą prawną lub jednostkę organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej o takie postępowanie lub właściwości, które mogą poniżyć ją w opinii publicznej lub narazić na utratę zaufania potrzebnego dla danego stanowiska, zawodu lub rodzaju działalności – podlega grzywnie lub karze ograniczenia wolności. §2: „Jeżeli sprawca dopuszcza się czynu określonego w §1 za pomocą środków masowego komunikowania – podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.”
- znieważenie z art. 216 k.k: §1: „Kto znieważa inną osobę w jej obecności albo choćby pod jej nieobecność, lecz publicznie lub w zamiarze, aby zniewaga do tej osoby dotarła – podlega grzywnie alko karze ograniczenia wolności. §2: Kto znieważa inną osobę za pomocą środków masowego komunikowania – podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.”
- naruszenie nietykalności cielesnej z art. 217 §1 k.k: „Kto uderza człowieka lub w inny sposób narusza jego nietykalność cielesną – podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.”
Jeśli potrzebujesz porady prawnej lub chcesz powierzyć mi prowadzenie sprawy w Sądzie – umów się na spotkanie z w siedzibie Kancelarii Adwokackiej przy Al. Jana Pawła II 80 lokal 125 w Warszawie (biurowiec Babka Tower) dzwoniąc pod nr 697053659 lub mailowo na adres biuro@adwokat-stelmaszczyk.pl
