W poprzednim artykule pt. Renta z OC sprawcy wypadku opisałem jakich świadczeń rentowych może dochodzić osoba poszkodowana w wypadku drogowym w ramach polisy OC sprawcy wypadku. Celem niniejszego artykułu jest natomiast dokładne opisanie renty z tytułu utraconego dochodu, zwanej również rentą wyrównawczą, tj.:
- Podstawy prawnej dochodzenia renty;
- Przesłanek i podstaw jej uzyskania;
- Sposobu ustalenia wysokości renty z tytułu utraconego dochodu
- Praktycznych aspektów dochodzenia świadczenia.
Podstawy prawne dochodzenia renty z tytułu utraconego dochodu
Podstawą prawną dochodzenia renty z tytułu utraconego dochodu jest art. 444 § 2 kodeksu cywilnego zgodnie z którym: „Jeżeli poszkodowany utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość, może on żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody odpowiedniej renty”
Renta z tytułu utraconego dochodu ma na celu naprawienie szkody przyszłej, wyrażającej się w wydatkach na zwiększenie potrzeb oraz w nieosiągnięciu tych zarobków i innych korzyści majątkowych, jakie osoba poszkodowana osiągnęłaby w przyszłości, gdyby nie doznała rozstroju zdrowia.
Rozmiar tych wydatków i rozmiar utraconych korzyści powinny wyznaczyć wysokość renty. Szkoda wyraża się różnicą pomiędzy zarobkami, jakie osoba poszkodowana mógłby osiągnąć w okresie objętym rentą, a wszelkimi dochodami. Dodatek jest niewątpliwie dochodem, a zatem powinien być uwzględniony przy obliczaniu renty uzupełniającej.
Przesłanki i podstawy uzyskania renty z tytułu utraconego dochodu
Aby uzyskać rentę z tytułu utraconego dochodu należy spełnić łącznie następujące przesłanki:
- Uszkodzenie ciała odniesione w wyniku wypadku musi mieć charakter trwały;
- Osoba poszkodowana musi wykazać całkowitą lub częściową niezdolność do wykonywania pracy;
- Niezdolność do wykonywania pracy u osoby poszkodowanej musi być spowodowana przez lub być konsekwencją uszkodzenia ciała odniesionego w wyniku wypadku;
Ustalenie wysokości renty z tytułu utraconego dochodu
Podstawową zasadą przy szacowaniu wysokości renty z tytułu utraconego dochodu jest przyjęcie, iż szkoda wyraża się różnicą między potencjalnymi dochodami, jakie osoba poszkodowana osiągnęłaby w okresie objętym rentą, gdyby nie doznała uszkodzenia ciała, a wszelkimi dochodami, jakie może faktycznie w tym okresie osiągnąć bez zagrożenia stanu zdrowia.
Przyjmuje się więc hipotezę i ocenia, jakie dochody osoba poszkodowana osiągałaby, gdyby nie wystąpił wypadek. Jeżeli osoba poszkodowana w chwili wypadku pracowała jest to dość proste. Wystarczy bowiem udokumentować zarobki jakie osiągała przed wypadkiem poprzez przedstawienie odpowiedniego zaświadczenia z zakładu pracy.
Wysokość osiąganego przez osobę poszkodowaną dochodu przed wypadkiem wylicza się przy uwzględnieniu wszystkich jego składników, do których możemy zaliczyć m.in:
- wynagrodzenie zasadnicze wraz z pochodnymi, np. dodatkiem stażowym,
- premie, nagrody,
- nadgodziny,
- dodatkową pracę, w tym różne prace zlecone,
- możliwość osiągania dodatkowych dochodów, np. kelnerzy często dostają napiwki,
- inne dochody poza wykonywaniem pracy.
Sytuacja komplikuje się, gdy szkoda, która jest trwała, powstaje w dzieciństwie, w trakcie nauki w szkole bądź na studiach, czyli przed podjęciem przez osobę poszkodowaną jakiejkolwiek pracy, a nawet zdobyciem wiedzy i doświadczenia, które mogłoby wskazywać na wykonywany przez nią w przyszłości zawód.
W takiej sytuacji do ustalenia wysokości zarobku będącego podstawą wyliczenia wysokości należnej osobie poszkodowanej renty niezbędne jest wnioskowanie przez analogię i przyjmowanie założenia, iż poszkodowany osiągałby podobne dochody, zarobki, jakie osiągają jego koledzy, czy koleżanki, np. ze studiów. Często stosowane jest również odniesienie do przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia według wyliczenia GUS.
Praktyczne aspekty dochodzenia świadczenia rentowego
- Nie jest możliwie zasądzenie renty w momencie, gdy szkoda, która jest podstawą ustalenia renty, jeszcze nie nastąpiła. Szkoda ta powinna bowiem już istnieć w momencie wydania orzeczenia w tym przedmiocie. Z tych powodów nie jest możliwe przyznanie renty z powodu utraty częściowej lub całkowitej zdolności do pracy na rzecz małoletniego, który jeszcze nie pracował.
- W szczególnych okolicznościach możliwe jest przyznanie renty dla małoletniego z zastrzeżeniem daty przyszłej, od której stanie się ona wymagalna.
- Wymiar renty z tytułu utraconego dochodu może podlegać zmianom, tzn. zmniejszać się lub zwiększać w zależności od sytuacji i perspektyw osoby poszkodowanej. Zmiany wymiaru renty można żądać w każdym czasie.
- Zasadność aktualnego wymiaru może badać także zobowiązany do wypłaty renty zakład ubezpieczeń.
Jeśli potrzebujesz porady prawnej lub chcesz powierzyć mi prowadzenie sprawy w Sądzie – umów się na spotkanie z w siedzibie Kancelarii Adwokackiej przy Al. Jana Pawła II 80 lokal 125 w Warszawie (biurowiec Babka Tower) dzwoniąc pod nr 697053659 lub mailowo na adres biuro@adwokat-stelmaszczyk.pl
