Wniosek o naprawienie szkody i zadośćuczynienie za doznaną krzywdę

Pokrzywdzony, a więc osoba, która na skutek wypadku drogowego doznała obrażeń ciała lub rozstroju zdrowia na okres powyżej 7 dni  może dochodzić naprawienia doznanej w wypadku szkody i zadośćuczynienia za krzywdę w postępowaniu karnym przeciwko kierowcy pojazdu, który spowodował wypadek.

Przedstawione wyżej stanowisko wynika z treści art. 46 par.1, 2 i 3 k.k. oraz art. 67 par. 3 k.k.  Zgodnie z tymi przepisami:

• Sąd na wniosek pokrzywdzonego w wyroku skazującym lub warunkowo umarzającym postępowanie karne nakłada na sprawcę wypadku drogowego obowiązek naprawienia na rzecz pokrzywdzonego poniesionej przez niego szkody w całości lub części
• jeżeli precyzyjne określenie wysokości szkody poniesionej przez osobę pokrzywdzoną w wypadku drogowym jest znacznie utrudnione, wówczas Sąd może orzec na rzecz pokrzywdzonego zamiast obowiązku naprawienia szkody nawiązkę
• jeżeli orzeczony przez Sąd obowiązek naprawienia szkody lub nawiązka nie rekompensują pokrzywdzonemu całej poniesionej przez niego szkody, wówczas pokrzywdzony może domagać się pozostałego odszkodowania na drodze procesu cywilnego.

Jak widać w polskim procesie karnym pokrzywdzony może dochodzić od sprawcy przestępstwa spowodowania wypadku drogowego zarówno odszkodowania za szkodę majątkową, jak i zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, bez konieczności wytaczania odrębnego powództwa o zapłatę w postępowaniu cywilnym, przy czym:

• szkoda majątkowa  – obejmuje najczęściej  koszty leczenia i rehabilitacji, jakie pokrzywdzony poniósł na skutek obrażeń ciała lub rozstroju zdrowia w wyniku wypadku drogowego
• krzywda – rozumiana jest  jako szkoda niemajątkowa, czyli ujemne przeżycia psychiczne osoby pokrzywdzonej w wypadku drogowym (np. ból, cierpienie), konieczność korzystania z pomocy osób trzecich, czy też utrata przez pokrzywdzonego perspektyw na przyszłość.

Osoba pokrzywdzona w wyniku wypadku drogowego powinna złożyć wniosek o orzeczenie przez Sąd wobec oskarżonego środka karnego w postaci obowiązku zapłaty na rzecz pokrzywdzonego wskazanej kwoty pieniędzy tytułem naprawienia poniesionej szkody majątkowej i niemajątkowej. 

Polski kodeks postępowania karnego nie określa terminu początkowego, a więc terminu, od którego  pokrzywdzony może złożyć wniosek o orzeczenie wobec oskarżonego obowiązku naprawienia szkody wyrządzonej wypadkiem drogowym. W literaturze podkreśla się, że taki wniosek może zostać złożony przez pokrzywdzonego już na etapie postępowania przygotowawczego, a więc przed skierowaniem sprawy do Sądu, np. podczas jego przesłuchania na Policji w charakterze świadka.

Wniosek o orzeczenie od oskarżonego obowiązku naprawienia szkody lub zadośćuczynienia za doznaną w wyniku wypadku drogowego pokrzywdzony może złożyć aż do zamknięcia przewodu sądowego na rozprawie głównej (tak w art. 49a k.p.k.). 

Choć kodeks postępowania karnego nie wymaga od pokrzywdzonego szczegółowego uzasadnienia wniosku o nałożenie na oskarżonego obowiązku naprawienia szkody, to jednak w interesie samego pokrzywdzonego jest:

• wskazanie kwoty, jakiej pokrzywdzony domaga się orzeczenia od sprawcy wypadku drogowego tytułem obowiązku naprawienia szkody z rozbiciem na kwotę potrzebną do naprawienia szkody majątkowej oraz kwotę, która ma zrekompensować jego krzywdę, a więc szkodę niemajątkową
• przekonywujące uzasadnienie wysokości dochodzonej od oskarżonego kwoty tytułem odszkodowania i zadośćuczynienia
• załączenie do wniosku dowodów z dokumentów na potwierdzenie kosztów poniesionych w związku z leczeniem i rehabilitacją oraz zakresu krzywdy doznanej na skutek wypadku drogowego

Na zakończenie warto wskazać, że Sąd może nałożyć na oskarżonego obowiązek naprawienia szkody poniesionej przez pokrzywdzonego jedynie w razie uznania oskarżonego za winnego spowodowania wypadku drogowego, a więc w razie wydania wyroku skazującego lub warunkowo umarzającego postępowanie karne. 

W przypadku umorzenia postępowania karnego lub uniewinnienia oskarżonego od zarzucanego mu przestępstwa spowodowania wypadku drogowego Sąd pozostawia wniosek pokrzywdzonego o nałożenie na oskarżonego obowiązku naprawienia szkody bez rozpoznania.

Jeśli potrzebujesz porady prawnej lub chcesz powierzyć mi prowadzenie sprawy w Sądzie – umów się na spotkanie z w siedzibie Kancelarii Adwokackiej przy Al. Jana Pawła II 80 lokal 125 w Warszawie (biurowiec Babka Tower) dzwoniąc pod nr 697053659 lub mailowo na adres biuro@adwokat-stelmaszczyk.pl

Zalety i wady dochodzenia odszkodowania i zadośćuczynienia za wypadek drogowy w postępowaniu karnym i cywilnym

Każda osoba, która na skutek wypadku drogowego doznała obrażeń ciała lub rozstroju zdrowia, może dochodzić zapłaty odszkodowania i zadośćuczynienia:

1. w postępowaniu karnym o przestępstwo spowodowania wypadku drogowego z art.177 par. 1 lub 2 k.k. – od sprawcy wypadku drogowego, a więc od kierowcy oskarżonego o przestępstwo spowodowania wypadku drogowego lub
2. w postępowaniu cywilnym o odszkodowanie i zadośćuczynienie od sprawcy wypadku drogowego, właściciela samochodu, którym kierował sprawca wypadku lub zakładu ubezpieczeń, w którym właściciel samochodu miał w czasie wypadku wykupioną polisę OC

Zalety dochodzenia naprawienia szkody poniesionej w wypadku drogowym w postępowaniu karnym

1. po zakończeniu procesu karnego poszkodowany może wytoczyć powództwo cywilne przeciwko sprawcy wypadku drogowego, właścicielowi samochodu, którym kierował sprawca wypadku lub zakładowi ubezpieczeń w którym właściciel samochodu wykupił polisę OC , gdy orzeczony w postępowaniu karnym obowiązek naprawienia szkody lub nawiązka  nie zrekompensowały jego szkody w całości,
2. postępowanie karne nie jest uzależnione od dokonania przez poszkodowanego jakiejkolwiek opłaty,
3. to na prokuratorze ciąży obowiązek przeprowadzenia dowodów zmierzających do ustalenia przebiegu wypadku drogowego oraz osoby winnej spowodowania wypadku drogowego
4. postępowanie karne przeciwko sprawcy wypadku drogowego  trwa zazwyczaj krócej niż postępowanie cywilne.

Wady dochodzenia naprawienia szkody poniesionej w wypadku drogowym w postępowaniu karnym

1. podstawowym celem postępowania karnego jest pociągniecie sprawcy wypadku drogowego do odpowiedzialności karnej za popełnione przestępstwo, a więc wymierzenie mu kary, a sprawą drugorzędną jest naprawienie poszkodowanemu szkody, jaka poniósł w wypadku drogowym,
2. orzekane w postępowaniu karnym na rzecz poszkodowanego kwoty tytułem naprawienia szkody lub nawiązki zazwyczaj nie rekompensują poszkodowanemu całej szkody, jakiej doznał na skutek wypadku drogowego, stąd w większości przypadków poszkodowany musi dochodzić pozostałej kwoty odszkodowania i zadośćuczynienia w postępowaniu cywilnym
3. w postępowaniu karnym pokrzywdzony  może żądać nałożenia obowiązku naprawienia szkody lub nawiązki tylko od sprawcy wypadku, a więc osoby oskarżonej o popełnienie przestępstwa spowodowania wypadku drogowego, nie może natomiast dochodzić zapłaty odszkodowania i zadośćuczynienia od właściciela samochodu lub zakładu ubezpieczeń, w którym właściciel pojazdu miał wykupioną polisę OC
4. osoba pokrzywdzona w wypadku drogowym ma mniejszy wpływ na prowadzone postępowanie karne, jeśli po przekazaniu sprawy do Sądu nie wstąpiła w rolę oskarżyciela posiłkowego
5. osoba pokrzywdzona na skutek wypadku drogowego nie może dochodzić w postępowaniu karnym  renty z tytułu wypadku drogowego,

Zalety dochodzenia odszkodowania i zadośćuczynienia z tytułu wypadku drogowego w postępowaniu cywilnym

1. podstawowym celem postępowania cywilnego o odszkodowanie i zadośćuczynienie jest ustalenie, czy pozwany ponosi odpowiedzialność odszkodowawczą za wypadek drogowy oraz wyliczenie należnej poszkodowanemu kwoty pieniędzy z tytułu odszkodowania, zadośćuczynienia i renty,
2. poszkodowany jest w postępowaniu cywilnym o odszkodowanie i zadośćuczynienie z tytułu wypadku drogowego powodem, a więc stroną postępowania i ma istotny wpływ na przeprowadzone postępowanie dowodowe,
3. poszkodowany w wypadku drogowym może pozwać zarówno sprawcę wypadku drogowego, jak i właściciela pojazdu, którym kierował sprawca wypadku i zakład ubezpieczeń, w którym właściciel pojazdu miał wykupioną polisę OC, może pozwać jednego z nich, jak i wszystkich łącznie
4. w postępowaniu cywilnym poszkodowany może żądany zapłaty przez pozwanego zarówno odszkodowania, a więc wyrównania szkody majątkowej, zadośćuczynienia, więc rekompensaty za ból i cierpienia, jak i renty,
5. poniesione przez poszkodowanego  koszty procesu cywilnego zostaną zwrócone przez pozwanego, o ile zapadnie wyrok zgodny z żądaniem zawartym w pozwie o zapłatę odszkodowania i zadośćuczynienia,

Wady dochodzenia odszkodowania i zadośćuczynienia za wypadek drogowy w postępowaniu cywilnym

1. składając pozew o zapłatę odszkodowania, zadośćuczynienia i renty poszkodowany musi zapłacić wpis od pozwu w wysokości 5 % żądanej kwoty, jeśli nie uzyska zwolnienia z kosztów sądowych,
2. w przypadku dopuszczenia przez Sąd dowodu z opinii biegłego powód musi wpłacić zaliczkę na poczet wynagrodzenia biegłego, jeśli nie uzyska zwolnienia z kosztów sądowych
3. postępowanie cywilne z reguły trwa dłużej niż postępowanie karne, z uwagi na większe obciążenie pracą sędziów wydziałów cywilnych
4. poszkodowany ponosi ryzyko finansowe przegrania procesu cywilnego, to znaczy w razie oddalenia jego powództwa o zapłatę odszkodowania i zadośćuczynienia w całości lub przeważającej części, to poszkodowany zapłaci koszty procesu poniesione przez stronę pozwaną, podobnie ponosi koszty sądowe (wpis od pozwu, koszty opinii biegłych, koszty zwrotu dojazdu świadków na rozprawy).

Odpowiedź na pytanie, w którym postępowaniu poszkodowany powinien dochodzić naprawienia szkody poniesionej w wyniku wypadku drogowym: w postępowaniu karnym czy cywilnym zależy od okoliczności konkretnego przypadku, w szczególności od stopnia skomplikowania sprawy, a więc stopnia ryzyka przegrania sprawy cywilnej, stopnia zamożności poszkodowanego i ciężaru poniesienia wpisu od pozwu i wielu innych czynników.

W większości przypadków spraw, w których reprezentuję osoby poszkodowane w wypadków drogowych równolegle:

dochodzę w imieniu poszkodowanych nałożenia na sprawcę wypadku drogowego w postępowaniu karnym obowiązku naprawienia szkody lub nawiązki,

a jednocześnie

żądam od zakładu ubezpieczeń wypłaty odszkodowania, zadośćuczynienia i przyznania renty, na początku w postępowaniu likwidacyjnym przed zakładem ubezpieczeń, a następnie postępowaniu o zapłatę odszkodowania, zadośćuczynienia i renty przed sądem cywilnym.

Jeśli potrzebujesz porady prawnej lub chcesz powierzyć mi prowadzenie sprawy w Sądzie – umów się na spotkanie z w siedzibie Kancelarii Adwokackiej przy Al. Jana Pawła II 80 lokal 125 w Warszawie (biurowiec Babka Tower) dzwoniąc pod nr 697053659 lub mailowo na adres biuro@adwokat-stelmaszczyk.pl